Wstęp.
Dolegliwości związane ze stawem kolanowym to jedne z najczęstszych powodów pojawienia się na wizytę u terapeuty manualnego. Wraz z bólem kręgosłupa oraz stawu barkowego stanowią zdecydowaną większość naszych wizyt w gabinecie. Jednak czy każdy ból kolana musi zwiastować patologię?
Czy kolano to tylko kolano?
Staw kolanowy jest dość skomplikowaną i wyginającą się strukturą. W swojej praktyce w gabinecie zauważam, iż dolegliwość związana z kolanem jest wypadkową stawu skokowego, biodra czy kręgosłupa. Jeśli wspólnie przestudiujemy naszą budowę organizmu, zauważysz, iż stopa jest silnie ustabilizowana przez podłoże. Staw biodrowy buduje głowa kości udowej, która jest silnie otulona przez panewkę stawu biodrowego. A kolano? To dwie kości z wypełnioną przestrzenią pomiędzy nimi. Logicznie myśląc, taki twór ma prawo się niszczyć.
Panie, boli mnie kolano. Co to może być?
Poznając anatomię i biomechanikę stawu kolanowego zauważymy wiele struktur wpływających na jego funkcjonowanie. Mięśnie z rejonu kości udowej czy podudzia krzyżują się właśnie w strefie kolana. Układ więzadłowy stara się silnie obudować staw, zapewniając mu stabilność. Łąkotki stoją na straży odpowiedniej amortyzacji, aby nie dochodziło do niechcianych szkód w rejonie struktur kości budujących staw kolanowy. I w tym wszystkim chrząstki, dzięki którym zachodzą wszystkie ślizgi w tym stawie. Do tego dodajmy torebkę stawową z błoną maziową, kaletki czy ciałko Hoffy. Przyznaj rację, jest tego naprawdę dużo.
Czy każdy ból kolana musi zwiastować patologię?
Czy ból kolana musi świadczyć o patologii? Oczywiście, że nie! Same bóle występujące w naszym organizmie są swego rodzaju informacją, aby przemyśleć pewne rzeczy (może poddać badaniu). Jednak nie każdy ból musi zwiastować poważne patologie. Istnieje wiele tzw. funkcjonalnych dysfunkcji np. kolano biegacza, kolano skoczka czy zapalenie gęsiej stopki. W przypadku tego rodzaju kontuzji głownie mówimy o zaburzonej mechanice, problemach z układem mięśniowym, która rzutuje w rejonie stawu kolanowego. Weź wtedy pod uwagę funkcjonowanie stawu biodrowego, stopy czy kręgosłupa. W takiej sytuacji bardzo często sama autoterapia chwilowo pomaga w przypadku dużych dolegliwości. Jeśli chcesz, zobacz koniecznie poniższe filmy z naszego YouTube z serii „Anatomia w praktyce”, gdzie pokazałem pewne sposoby jak pomóc sobie w przypadku w/w dysfunkcji.
- Kolano biegacza. Anatomia w praktyce. Odcinek 7.
- Kolano skoczka i chondromolacja rzepki. Anatomia w praktyce. Odcinek 8.
- Zapalenie kaletki gęsiej stopki. Anatomia w praktyce. Odcinek 9.
Co nas powinno niepokoić?
Proszę, potraktuj każdą spotykającą Cię kontuzję jako chwilę do refleksji. Dlaczego? Ponieważ każda w/w struktura ma swoją pewną wytrzymałość. Jeśli w stanie przewlekłym będziesz przeciążać struktury kolana, w pewnym momencie może być zwyczajnie za późno. W przypadku zdecydowanej większości pacjentów powielanie urazów, mikrourazy etc. doprowadziły do katastrofy chrząstek, łąkotki czy więzadeł. Pracując z pacjentami, systematycznie słyszę „bolało, ale przechodziło” lub „ja to przychodzę dopiero kiedy nie daję rady”. Nasz organizm posiada wiele adaptacyjnych mechanizmów, jednak musisz o nie zadbać. Jeśli będzie już za późno, trafisz na stół operacyjny i zostaniesz poddany artroskopii. Przemyśl to!
Podsumowanie.
Pracując wiele lat w gabinecie, mam wrażenie, iż myślimy o sobie że jesteśmy niezniszczalni. Oczywiście, nasz organizm jest silny. Sam układ mięśniowy czy więzadłowy pozwala podnosić ogromne obciążenia. Jednak ma to pewne swoje granice. Problem tylko polega na tym, iż uszkodzenie łąkotki, chrząstki czy więzadeł niesie ze sobą wiele komplikacji, co predysponuje do dalszych zmian występujących w naszych stawach. Dbaj o swoją profilaktykę i wyciągaj wnioski!
Łukasz Skibiński.